ضرورت رفع موانع توليد محصولات جديد در صنعت خودروسازی

   امروزه مشتريان خودروهاي توليد داخل ، خواستار توسعه محصولات ، افزایش کیفیت و توان رقابتی تولیدات داخلی با مشابه خارجی هستند اما باید در نظر داشت که صنایع داخلی زمانی امکان تحقیق و پژوهش در جهت افزایش کیفیت را خواهند یافت که از توان مالی و سرمایه‌ای قابل‌ قبولی برای توسعه پژوهش‌ها و تولید نوآورانه محصولات بهره‌مند باشند. همان‌طور که شناسایی بسترهای موجود برای رونق بخشیدن به تولید ملی در سطح خرد و کلان اهمیت دارد، پژوهش نیز نقش مهمی در توسعه، خودکفایی، ارتقای کیفی محصولات خودروسازان داخل دارد.

 در همین راستا توجه به توسعه همکاری شركت هاي خودرو سازي با مراکز علمی و پژوهشی کشور به منظور تبادل اطلاعات و فناوری و ارتقای کیفیت فعالیت‌های پژوهشی مرتبط با صنعت خودروسازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین با عنايت به نیازهای پژوهشی صنعت خودرو در زمینه خود کفایی توليد قطعات و از آنجا که دامنه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری حرکت پژوهشی و تحقیقات علمی در سطح ملی مطرح است، هر اقدامی برای روشن ساختن اهمیت تحقیق و پژوهش و موانعی که پیش‌روی آن قرار دارد حائز اهمیت است.

البته درحال حاضر موضوع ‌های زیادی امر تحقيق و پژوهش در سطح کشور و شركت هاي توليدي را با رکود نسبی و مشکلات جدی مواجه کرده است که مهم‌ترین آنها عبارت است از ارتباط ضعيف بین مراکز علمی و صنایع، كم ‌توجهی به نهادینه‌سازی «فرهنگ پژوهش» ، پایین بودن میزان انگیزه برای انجام تحقیقات، نبود بودجه کافی، کم توجهی به محققان و پژوهشگران و نبود سیاست‌گذاری مشخص و متمرکز در پژوهش. لذا تلاش براي تغيير اين فضا در صنعت خودروسازي به عنوان يكي از صنايع جامع كشور ملموس است تا گام‌های علمی برای توسعه محصولات با اتکا به تحقیقات ژرف‌ نگر و مطالعات کاربردی برداشته و اهداف توسعه همه جانبه را به‌تدریج جامه عمل بپوشانند. برای بهره گيري از آنچه در اصطلاح تحقیق و پژوهش نامیده می‌شود، ضرورت دارد که بازخورد پژوهش‌های انجام گرفته در كليه سطوح و بخش هاي مختلف صنايع خودرو سازي را بازشناخته و موانع موجود بر سر راه تحقیقات زیربنایی و توسعه محصولات را نشانه‌گذاری و برطرف نماييم.

اگر برنامه‌ریزی تنها روش اداره ثمر بخش صنعت خودرو محسوب می‌شود، پژوهش و تحقیق را باید یکی از عوامل اصلی توسعه و خود کفایی در این صنعت به حساب آورد. صنعتی می‌تواند از تحقیق به عنوان تنها امکان شناسایی و برنامه‌ریزی حل معضلات جاری خود بهره گیرد که علاوه ‌بر گسترش فرهنگ پژوهش و تحقیقات، به امر نظام بخشی به جامعه علمی خود نیز بپردازد و پژوهش و تحقیق را به عنوان یک عنصر بنیادین سازماندهی کند. بنابراین هر برنامه‌ریزی موفق منوط به سلسله پژوهش‌های کارآمدی است که در گرو برنامه‌ریزی‌های منسجم شکل می‌گیرد و در نهایت منتج به سازمان یافتن و شکوفایی نهاد تحقیق می‌شود و به واسطه همین چرخه است که موضوع جایگاه تحقیقات در برنامه‌ریزی برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور معنا و اهمیت پیدا می‌کند. 

  برنامه‌ریزی در حوزه خودروسازی یک فرآیند فنی و تخصصی است و تهیه و تدوین برنامه‌های ثمربخش و مفید در جهت خودكفايي در توليد محصولات جديد ، مستلزم آشنایی دقیق با اصول و فنونی است که صحت و اعتبار آن در میدان عمل به اثبات رسیده باشد. اجرا و ارزشیابی حساب شده و دقیق از ارکان و اصول این امر بوده و اجرای صحیح برنامه‌ها در گرو آگاهی مجریان امور از آخرین یافته‌های علمی و پژوهشی صنعت خودرو است. در صورت نبود اجرای صحیح پژوهش، فقر اطلاعاتی و در اختیار نداشتن یافته‌های علمی در هر صنعت، حتی بهترین و کارآمدترین برنامه‌ها با شکست کامل مواجه خواهند شد. ارزشیابی، برای رفع همه نقایص و تولید اطلاعات صحیح و دقیق است و تولید هرگونه اطلاعات غیرواقعی موجب به هم ریختگی و اختلال نظام برنامه‌ریزی می‌شود. حصول نتایج و استنتاج‌ های صحیح و منطقی در گرو آشنایی دقیق ارزشیابان از روش‌ها و فنون ویژه و تخصصی است.

این امر مهم شدنی نیست مگر اینکه صنعت جامع خودروسازي كشور با تعيين راهبردهاي پژوهشي به منظور هماهنگي بيشتر رويه‌هاي پژوهشي در راستاي خودكفايي و توسعه محصولات ، ضمن ايجاد مراكز نظام مند تحقيقاتي و مطالعاتي كارآمد ، فرهنگ ‌سازي در خصوص ارتباط با مراكز علمي و تحقيقاتي و انجمن ‌هاي تخصصي در سطح داخلي و بين ‌المللي ، با تمرکز اجرایی امور پژوهشي در یک سازمان مشخص از پراکندگی‌ طرح‌های پژوهشی و صرف هزینه‌های موازی ممانعت به عمل آورند و با تعیین اولویت‌های کاربردی و شناسايي نيازهاي پژوهشي در صنعت خودرو ، توجه به رويه ها و نظام مند شدن پژوهش در اين حوزه نهادينه گردد.

صنايع خودرو سازي یکی از مولفه‌ها و شاخص‌های تعیین کننده در میزان توسعه کشور‌هاست و بدون شک سیاستگذاری مناسب در امر تحقیق و پژوهش در بخش خودروسازي می‌تواند در ایجاد حرکت به سمت خود کفایی در توليد محصولات جديد و توسعه صنعت خودرو در كشور نقش‌آفرینی کند و زمانی که پژوهشگران و محققین بخش صنعت با در نظر گرفتن امتيازات و مشوق هاي مناسب ، ویژگی‌های متناسب با توسعه و دیدگاه خودکفــا شدن را در رفتار و بینش خود بروز دهند، رسیدن به این مهم امری ممکن خواهد بود. البته خودرو سازي ايران در چندسال اخير پیشرفت هاي قابل توجهي داشته است.