جولان خودروهای برقی چینی در نروژ

 اگر اروپا بخواهد یک نمونه از حضور موثر و موفق خودروسازان چینی و همچنین تاثیرگذاری آنها بر صنعت خودروی اروپا را مشاهده کند، هیچ کجا بهتر از وضعیت کشور نروژ در این زمینه نمی‌تواند مفید باشد. بیش از ۹۴درصد از خودروهای فروخته‌شده در این کشور در ماه اکتبر خودروهای برقی بودند، اتفاقی که این کشور را یک‌ گام به دستیابی به هدف توقف فروش خودروهای سواری سوخت فسیلی در سال آینده نزدیک می‌کند.

خودروسازان چینی در سال ۲۰۱۹ هیچ خودرویی در نروژ به فروش نرسانده بودند، اما در یک چرخش بی‌سابقه، امسال این شرکت‌ها تاکنون توانسته‌اند ۱۱درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داده‌اند. با گشتی در خیابان‌هایی این کشور، برندهایی مثل ام‌جی، بی‌وای‌دی و ایکس پنگ همه‌جا قابل ‌مشاهده هستند. احتمالا گویاترین شاهد برای این ادعا آن است که تنها نمایندگی خودرو حاضر در مرکز اصلی خرید این شهر، نمایندگی خودروساز چینی نیو است، که برند نسبتا جدیدی محسوب می‌شود.  

اغراق‌ درباره بحران صنعت خودرو اروپا برای این قاره چه از نظر اقتصادی و چه از نظر ارزش نمادین دشوار است. حدود ۱۳میلیون نفر در این قاره به طور مستقیم یا غیرمستقیم در این حوزه مشغول به فعالیت هستند. اما در شرایط کنونی کم‌اهمیت دانستن یا نادیده ‌گرفتن شرایط تیره‌وتار خودروسازان اروپایی نیز دشوار است. در میان هشدارهایی که خودروسازان اروپایی پیرامون سودآوری این صنعت صادر می‌کنند، حتی برخی تصمیماتی که تا چندی پیش تابو و خارج از تصور محسوب می‌شدند هم امروز رنگ واقعیت به خود گرفته‌ است. برای مثال می‌توان به تصمیم فولکس‌واگن برای تعطیلی چند کارخانه برای اولین‌بار در آلمان طی ۸۷سال گذشته یا تعطیلی قدیمی‌ترین کارخانه خودروسازی اروپا در تورین در مقاطع زیادی از سال جاری، اشاره کرد.  

در حالی که تولیدکنندگان اروپایی با حرکت به سمت تولید خودروهای برقی تضعیف شده‌اند، خودروسازان چینی (و همچنین تسلا) روزبه‌روز در حال پیشرفت هستند. به گفته یک کارشناس خودرو، با مقایسه فولکس‌واگن، تویوتا و ولوو، مشخص می‌شود که چینی‌ها فناوری بهتری دارند و از نظر ظاهری جذاب‌تر هستند. او اضافه می‌کند صفحه‌‌نمایش‌های لمسی که برای خودروهای برقی قطعه حائز اهمیتی محسوب می‌شوند، در مدل‌های چینی بسیار شیک‌تر از مثلا محصولات فولکس‌واگن هستند.

ویترین نمایشگاه نیو بیشتر شبیه یک کافی‌شاپ است، احتمالا به این دلیل که همه‌چیز از نوشیدنی قهوه گرفته تا کوکی‌های مختلف در آنجا به فروش می‌رسد. یکی از گردشگران آمریکایی که در مقابل نمایشگاه در مرکز شهر ایستاده بود، می‌گوید: «هرگز تصور نمی‌کردم اینجا یک نمایشگاه فروش خودروهای چینی است.» جلوتر که می‌رویم، این نمایشگاه بیشتر به فروشگاه‌های عرضه برندهای سبک زندگی شباهت پیدا می‌کند. تازه بعد از آن است که اولین خودروها نمایان می‌شوند و در معرض دید مشتریان قرار می‌گیرند.

حقیقت دردناک برای خودروسازان اروپا

امروز خودروسازانی مانند فولکس‌واگن، آئودی و مرسدس‌بنز برای فروش جهانی خود به‌شدت به چین وابسته هستند، جایی که مجبور هستند با خودروسازان محلی همکاری کنند. بسیاری از شرکت‌های چینی اکنون برندهای اروپایی را در بازار به حاشیه رانده‌اند و حقیقت دردناک برای شرکت‌های غربی آن است که در برخی موارد نمونه‌های چینی از خودروهای اروپایی واقعا بهتر هستند.

در عین حال، فروش خودروسازان آلمانی در چین به دلیل تسلط فزاینده تولیدکنندگان داخلی بر بازار به‌‌شدت کاهش یافته است. یکی از مدیران خودروسازی منطقه اسکاندیناوی در این باره می گوید: «ببینید چینی‌ها چگونه بعد از شروع همکاری با اروپایی‌ها در دهه‌ها پیش، اکنون خودروهای بهتری در مقایسه با هماتایان اروپایی خود می‌سازند. این شگفت‌انگیز است.»

اگرچه مسیر تحولات برای اروپایی‌ها مشخصا چالش‌برانگیز است، اما وضعیت در نروژ بهتر است. طبق آمار انجمن راه‌های نروژ، تسلا پرفروش‌ترین برند در نروژ در سال جاری بوده است و فروش آن به مجموع فروش دو رقیب بعدی، یعنی فولکس‌واگن و تویوتا، نزدیک شده است. ولوو که کارخانه آن در سوئد واقع شده است اما تحت مالکیت جیلی چین قرار دارد، با فاصله اندکی جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده است.

اما سرعت پیشروی چین در بازار نروژ یکنواخت نبوده است. خودروساز چینی مطرح در این کشور شرکت ام‌جی است که سابقا یک برند بریتانیایی بود، اما اکنون متعلق به سایک موتور (یکی از شرکای فولکس‌واگن در چین) است. در این میان، تولیدکنندگان چینی در اولین سال حضور خود در نروژ در سال ۲۰۲۰ به ۵درصد از سهم بازار و تا سال ۲۰۲۲ به ۱۰درصد رسیدند. پیش از ثبت رکورد جدید در سال جاری، سهم بازار چینی‌ها در سال گذشته با افت مواجه شده بود.

البته برندهای شناخته‌شده هنوز به پایان خود نرسیده‌اند: تویوتا و ولوو هر دو سهم بازار خود را در پنج سال گذشته افزایش داده‌اند، اما فولکس‌واگن و ب‌ام‌و شاهد کاهش بیش از یک‌پنجم از سهم خود بوده‌اند.

اما بر اساس برآوردهای بانک مرکزی اروپا، در مورد مسیر آینده باید گفت وضعیت در مرز هشدار قرار دارد. اگر صنعت خودروی چین یارانه‌هایی مشابه یارانه‌های اعمال‌شده برای بخش پنل‌های خورشیدی دریافت کند، مطابق پیش‌بینی بانک مرکزی اروپا، سهم بازار جهانی خودروسازان چینی ۶۰واحد درصد افزایش و سهم اروپایی‌ها ۳۰واحد درصد کاهش خواهد یافت. همزمان پیش‌بینی می‌شود که تولید داخلی اتحادیه اروپا ۷۰درصد سقوط کند.

ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا تلاش کرده‌اند با وضع تعرفه‌ها، از نفوذ بیشتر خودروهای برقی چینی در بازارهای خود جلوگیری کنند، اما نروژ آشکارا از دنباله‌روی از آنها پرهیز کرده است. اینکه وضع تعرفه‌های مذکور به چه میزان هدف موردنظر را محقق خواهد کرد، نیاز به زمان دارد. اما شرایط کنونی نروژ این هشدار را به اروپا می‌دهد که اگر خودروسازان این قاره دیر اقدام کنند، چه نتیجه‌ای در انتظار آنها خواهد بود.