اوایل شهریور سال گذشته بود که برای اولین بار نمایشگاهی با عنوان «تحول صنعت خودرو» در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار شد و در آن، بهاصطلاح دستاوردهای خودرویی کشور به نمایش درآمدند. در آن مقطع، هنوز خودروهای خارجی وارد کشور نشده بودند و از همین رو نمایشگاه نخست به محل نمایش خودروهای داخلی و مونتاژی آینده تبدیل شد. در این نمایشگاه البته خودروهای برقی و هیبریدی که در دست تولید بودند و هستند نیز در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفتند. بااینحال شاید خاصترین محصولی که در این نمایشگاه عرضه شد، «خودروی اقتصادی» بود. این خودرو که گفته میشد در واقع همان کوئید (محصول ارزانقیمت رنو) است، قرار بود (شاید هنوز هم هست) به عنوان محصولی بهاصطلاح اکونومی در هر دو شرکت (با اتاقهای متفاوت) به تولید برسد.
هرچند مسوولان صمت و خودروسازان جزئیات دقیقی درباره زمان تولید، عرضه و همچنین قیمت محصول اقتصادی ارائه نکردند، اما گفته میشد این خودرو بین ۲۵۰ تا ۳۰۰میلیون تومان قیمت خواهد داشت. خودروی موردنظر در واقع قرار بود روی پلتفرم رنو کوئید ساخته شود و ایرانخودرو و سایپا این اختیار را داشتند که آن را با طراحی ظاهری متفاوتی عرضه کنند. حالا که حدودا ۱۵ ماه از نمایشگاه نخست تحول صنعت خودرو میگذرد و دومین نمایشگاه نیز آغاز شده است، خبری از خودروی اقتصادی نیست و کسی نمیداند سرنوشت آن چه شد؟ آیا تولید خودرو با پسوند «اقتصادی» کلا منتفی شده است؟ آیا خودروسازان پلتفرم دیگری برای تولید این خودرو در نظر گرفتهاند؟ یا اینکه رنو کوئید همچنان گزینه اصلی برای تولید خودروی اقتصادی در کشور است؟
مراد از مرور این ماجرا - خودروی اقتصادی و نمایش آن در نمایشگاه تحول صنعت خودرو - این بود که مشخص شود سرنوشت این وعده مسوولان صمت بعد از ۱۵ ماه به کجا رسیده و با توجه به این تجربه، آیا میتوان به وعدههایی که در نمایشگاه دوم داده شده و میشود، امیدوار بود؟ در نمایشگاه دوم، وزارت صمت و خودروسازان تمرکز اصلی خود را روی نمایش مدلهای برقی داخلی و وارداتی گذاشتهاند؛ چه آنکه وزارت صمت پس از حضور عباس علیآبادی در رأس این وزارتخانه، تمرکز ویژهای روی عرضه خودروهای موردنظر دارد. علیآبادی به دنبال آن است که حداقل تا پایان عمر دولت سیزدهم، نهال خودروهای برقی را بکارد.
این هدفگذاری - توسعه خودروهای برقی - مورد استقبال بسیاری از کارشناسان و فعالان خودروسازی قرار گرفته، بااینحال آنها این را هم میگویند که برای تحقق این هدف نیاز به ایجاد زیرساختهایی مانند ایستگاههای شارژ سراسری و تعمیرگاههای تخصصی است. برنامه وزارت صمت این است که برقیسازی را با خودروهای عمومی آغاز کند و بهتدریج به سمت خودروهای شخصی برود، هرچند واردات مدلهای برقی در دستور کار قرار دارد و نمونههای هیبریدی نیز وارد شدهاند. اما در نمایشگاه دوم، خودروسازان منهای مدلهای برقی وارداتی، از محصولات برقی آینده خود نیز رونمایی کردهاند. بااینحال مشخص نیست که آیا این پروژه به سرانجام خواهد رسید یا به سرنوشت محصولاتی دیگر مانند «خودروی اقتصادی» دچار خواهد شد. نکته دیگر در مورد نمایشگاه دوم این است که در آن خودروهای وارداتی هم به نمایش گذاشته شدهاند. گویا واردات محدود چند مدل خودرو، هم تحول است و هم دستاورد. بههرحال این نمایشگاه که دیروز توسط وزیر صمت افتتاح شد، تا جمعه ۲۶ آبان ادامه خواهد داشت و عموم شهروندان میتوانند از آن بازدید کنند.