کاهش مصرف سوخت و آلایندگی با حرکت به سمت خودروهای برقی

 گسترش تولید خودرو برقی، یکی از بندهای هشت دستور خودرویی رئیس جمهور به صنعت خودرو بود که سال 1400 صادر کرد ضمن اینکه تجربه کشورهای مختلف از جمله آلمان و چین نشان داد که حرکت به سمت خودروهای برقی امروزه در کشورها به یک نیاز جدی در حوزه پیشرفت های فناورانه و کاهش سوخت ها و آلودگی هوا تبدیل شده است.

ضرورت زیست محیطی و فناورانه حرکت به سمت خودروهای برقی باعث شده است تا در تعدادی از کشورها قوانین و اسناد بالادستی برای تولید و واردات خودروهای برقی رقم بخورد بر این اساس در برخی ایالات آمریکا و همینطور کشور چین، اهداف فروش و مصرف خودروها طوری تعیین شده که تولیدکنندگان و واردکنندگان را مجبور می‌کند درصد مشخصی از خودروهای برقی را به فروش برسانند.

همچنین وجود قوانینی در برخی از کشورها در خصوص ممنوعیت فروش یا عملیات خودروهای سوختی، ارائه مشوق ها و تسهیلات به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از جمله تخفیف ها، معافیت عوارض واردات، اعتبارات مالیاتی، برنامه های راهبردی و سایر موراد منجر شده است که صنایع بزرگ خودروسازی به سمت خودروهای برقی حرکت کنند.

ضمن اینکه نتایج بررسی ها و تحلیل های در حوزه صنعت خودرو نشان می دهد که ظهور خودروهای برقی نه تنها منجر به کاهش 50 درصدی سرمایه گذاری می شود بلکه سهم 30 درصدی اشتغال را در صنعت خودرو جهان به همراه خواهد داشت. این نتایج با برآوردهایی که آلمان از وضعیت صنعت خودروی خود تا سال 2030 انجام داده نیز منطبق است، به طوری که نزدیک به 37 درصد از 800 هزار شغل صنعت خودروی آلمان تا سال 2030 به‌واسطه تحولات این صنعت تعدیل خواهند شد.

مزایای مختلف خودرهای برقی، سیاستگذاران را به سمت برقی سازی خودروها سوق داده است در کشورمان نیز بر اساس برنامه های راهبردی طراحی، ساخت و واردات خودروهای برقی در دستور کار قرار گرفته است و اکنون برنامه هایی در این زمینه اجرایی شده است.

در همین راستا، فرهنگسازی و تامین زیرساخت های ایستگاه شارژ، اختصاص یارانه بر اساس قانون به تاکسی‌های برقی و رونمایی از نخستین خودروی تمام برقی تولید داخل با پلاک ملی از سوی یکی از شرکت های خودروسازی در آذرماه سال گذشته با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت و شهردار تهران صورت گرفت که نقطه آغازی در برقی سازی خودروها بود.

طراحی و ساخت خودروهای برقی در داخل کشور

درباره طراحی و ساخت خودروهای برقی معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده که 6 خودروساز کشورمان اعم از دو خودروساز بزرگ و خودروسازان در بخش خصوصی در برنامه راهبردی 25 ساله که بین ایران و کشور چین امضا شده است با همکاری شرکت‌های چینی خودروهای برقی تولید می‌کنند.

در وزارت صمت برای رقابتی شدن صنعت خودروهای برقی راهبرد در دو مرحله تدوین شده است. مرحله نخست طراحی برنامه‌های به‌کارگیری درست خودروهای برقی و استفاده از مزیت‌های آن در کاهش سوخت بهبود وضعیت آلودگی هوا است. کاری که باید در این مرحله انجام گیرد این است که برای ورود محصول جدید باید زیرساخت‌های لازم ایجاد شود تا از فناوری جدید بتوان با بهره‌وری بالا بهره‌برداری کرد و مرحله دوم، برنامه‌ریزی شده است تا در این فاز خودروهای برقی را طراحی کرده و قطعات با فناوری بالای آن را در داخل کشور بسازیم تا در صنعت خودروی برقی رقابتی شویم و بتوانیم صادرات داشته باشیم.

فرهنگسازی، آموزش به رانندگان و تامین جایگاه های شارژ خودروهای برقی از مهمترین موارد است و در مرحله بعد باید مراکز طراحی و ساخت خودروهای برقی ایجاد و تقویت شود. در حال حاضر چنین مرکزی وجود دارد و تاکنون 2 محصول برقی طراحی شده است. وزارت صمت در زمینه ایجاد شرایط همکاری شرکت‌های بزرگ و معتبر خارجی با این مرکز و نیز تأمین بودجه‌های تحقیقاتی آن را حمایت خواهد نمود.

همچنین باید از ظرفیت هزار شرکت دانش‌بنیان استفاده کرد در همین راستا، برنامه‌ریزی شده که آن‌ها سازنده قطعات خودروهای برقی شوند و در تیراژ بالا اجزای مختلف آن را به صورت تخصصی تولید کنند.

خودروهای برقی در یک شهرک میکروالکترونیک با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری و سازمان شهرک‌های صنعتی وزارت صمت و یک دانشگاه بزرگ ایجاد می‌شود تا ریزتراشه‌ها، موتورهای الکتریکی، انواع سنسورهای مختلف مورد نیاز برای ساخت قطعات خودروی برقی در داخل کشور تولید شود. در صورتی که این زیرساخت‌ها ایجاد شود، انواع خودروهای برقی را می‌توانیم طراحی و با فناوری روز تولید کنیم.

تدوین استانداردهای خودروهای برقی از سوی وزارت صمت

تدوین استانداردهای خودروهای برقی از دیگر مباحث است، تدوین و پیاده‌سازی استانداردها نیاز به آزمایشگاه مختلف است، از این رو شبکه آزمایشی برای زیرسیستم‌ها و این کار نیاز است. ایجاد شبکه آزمایشگاهی با تکمیل آزمایشگاه‌های موجود انجام خواهد شد.

هر خودروساز باید به صورت راهبردی کار کند و باید سازنده 50 درصد قطعات کلیدی را قادر باشد در کشور تولید کند. یا اینکه خودروسازان داخلی با سازندگان خارجی یک مرکز تحقیقات مشترک با یکدیگر داشته باشند. در همین راستا یکی از خودروسازان خصوصی با سازنده خارجی یک مرکز تحقیقات مشترک ایجاد کرده و 100 نفر نیرو گرفته که تا هزار نفر آن را افزایش می‌دهند و تمام هزینه این مرکز تحقیقاتی توسط همکار چینی این شرکت پرداخت می‌گردد.

سیاست گذاری برای کاهش قیمت خودروهای برقی

کاهش قیمت خودروهای برقی یکی از مهمترین مسائلی است که باید مورد توجه قرار بگیرد در این باره میثم فخاریان پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی به ایرنا گفته است که هزینه اولیه تولید خودروهای برقی نسبت به خودروهای احتراق داخلی به دلیل فقدان فرصت و امکان تولید انبوه آن بیشتر است که البته این تفاوت هزینه با افزایش تیراژ تولید می‌تواند به قیمت رقابتی برسد.

به گفته وی، تولید خودروهای الکتریکی، نیازمند قطعات، سامانه‌ها و فناوری‌های جدیدی نظیر باتری، موتور الکتریکی، سامانه مدیریت باتری، سامانه مدیریت موتور، نرم‌افزار و... است که بدون توسعه همه جانبه و فراگیر زیرسامانه‌های این صنعت، امکان تولید داخل این محصول میسر نخواهد بود و نهایتاً خودروسازان داخلی می‌توانند مونتاژ کننده این محصول با حداقل ارزش افزوده باشند.

این کارشناس حوزه صنعت خودرو در ادامه تاکید کرده است که توسعه فناوری‌های موردنیاز خودروهای برقی، نیازمند توجه همزمان به دو عامل «تیراژ تولید» و «تقویت عمق ساخت داخل» است که نیازمند تعریف بسته‌های سیاستی و حمایتی ویژه خصوصاً در حوزه شرکت‌های دانش بنیان و قطعه‌سازی با ضوابط ویژه برای عمق ساخت داخل است.

بر اساس گفته های این پژوهشگر، اختصاص منابع ناشی از کاهش هزینه‌های بهره‌برداری خودروها (کاهش مصرف سوخت) به بخش تولید می‌تواند زمینه کاهش قیمت تمام شده تولید را برای صنعت خودروسازی کشور به همراه داشته باشد.

تولید و ساخت خودروهای برقی دارای مزایای مختلفی است که به تنوع سوخت از جمله انرژی سبز منجر می شود و گامی در راستای جدا شدن از آلودگی هوا است.