حذف تدریجی سواری های دوگانه سوز

 آمار تولید انواع خودرو در نیمه ابتدایی سال جاری حکایت از آن دارد که تولید خودروهای گازسوز سواری تقریبا به پایان خود رسیده است. در حال حاضر به‌جز ساینا به عنوان خودروی سواری شخصی، خودروی دوگانه‌سوز دیگری برای مصرف شخصی تولید نمی‌شود و مابقی دوگانه‌سوزها متعلق به محصولات وانت و همچنین تاکسی است.

اما مقایسه ۶ماهه تولید این خودروها در سال جاری نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که در نیمه ابتدایی امسال تعداد بیشتری از خودروهای دوگانه‌سوز تولید شده است.  بنا بر آمارنامه تجمعی شهریور‌ماه که توسط وزارت صمت منتشر شده است، خودروسازان کشور در ۶ماهه ابتدایی امسال ۴۵هزارو ۴۰۵ دستگاه خودروی دوگانه‌سوز تولید کرده‌اند، این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱۵هزار و ۷۸۸ دستگاه بود. بنابراین در این مدت زمانی تولید این خودروها ۲۹هزار و ۶۱۷ دستگاه معادل ۱۸۷درصد رشد کرده است. در شهریور ماه امسال نیز نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱، تولید خودروهای دوگانه‌سوز و گازسوز رشد سه‌هزار و ۷۳۵ دستگاهی معادل ۱۱۹درصد را ثبت کرده است. تولید این خودروها که در شهریور سال گذشته سه‌هزار و ۱۳۴ دستگاه بود، در ماه پایانی تابستان امسال به ۶هزار و ۸۶۹ دستگاه رسید.

البته نگاهی به نوع خودروهای تولیدی وجوه دیگری غیر از اعداد و ارقام تولیدی را نشان می‌دهد. در نیمه ابتدایی سال جاری تنها چهار نوع خودروی گازسوز و دوگانه‌سوز تولید شده است که شامل سورن‌پلاس گازسوز تاکسی، آریسان گازسوز، وانت نیسان انژکتوری دوگانه‌سوز و ساینا ۲۳۲ گازسوز است. همان‌طور که مشخص است تنها سایناست که برای استفاده شخصی تولید می‌شود و دیگر خودروهای دوگانه‌سوز، خودروهای کار هستند. این در حالی است که در سال‌های گذشته تقریبا برای همه خودروهای پرتقاضای بازار، مدل دوگانه‌سوز نیز تولید می‌شد. شاید بتوان دلیل اصلی محدود شدن تولید دوگانه‌سوزها را کاهش تقاضای این دست خودروها دانست. در واقع به نظر می‌رسد اشتیاقی که در سال‌های گذشته برای خرید این دست از خودروها وجود داشت، دیگر فروکش کرده است.

سه عامل اصلی را می‌توان در کاهش تقاضای دوگانه‌سوزها موثر دانست. نکته اول این است که فاصله قیمت بنزین و گاز برای استفاده این خودروها خیلی زیاد نیست که بتواند به عنوان انگیزه خرید این خودروها نقش ایفا کند. عامل دوم نیز قیمت این خودروهاست که به طور متوسط گران‌تر از خودروهای بنزینی است. به عبارت بهتر می‌توان گفت تفاوت قیمت بنزین و گاز به قدری نیست تا تفاوت بهای خودروهای بنزین‌سوز و دوگانه‌سوز را جبران کرده و برای مصرف‌کننده صرفه اقتصادی داشته باشند. عامل سوم اشغال شدن بخش قابل‌توجهی از فضای صندوق عقب خودرو با مخازن گاز است که چندان برای مصرف‌کننده خوشایند نیست. البته به‌جز کاهش تقاضا، تغییر رویکرد تولید خودرو در سطح جهانی نیز یکی از عللی است که تولید خودروهای دوگانه‌سوز را محدود کرده است.

امروزه دیگر در دنیا خودروهای برقی هستند که حرف اول را می‌زنند و خودروهای گازسوز و دوگانه‌سوز جایگاهی در صنعت خودرو ندارند. اما همان‌طور که اشاره شد، برای استفاده در مشاغل همچنان خودروهای گازسوز و دوگانه‌سوز تولید می‌شوند و تیراژ آنها به شکل تصاعدی رو به رشد است. دلیل این موضوع این است که هنوز استفاده تجاری از این خودروها صرفه اقتصادی برای مصرف‌کننده دارد. اما طبق آمار وزارت صمت، تنها خودروی شخصی تولیدی دوگانه‌سوزها، یعنی ساینا ۲۳۲ گازسوز، در شهریور‌ماه امسال به تعداد دوهزار و ۱۰۶ دستگاه تولید شده است. این در حالی است که در ششمین ماه از سال ۱۴۰۱ تنها ۵ دستگاه از این خودرو تولید شده بود. همین پنج دستگاه کل تولید ۶ماهه ابتدایی سال گذشته را تشکیل می‌دادند اما در مدت مشابه سال جاری این رقم به ۱۸هزار و ۲۰۳ دستگاه رسیده است.

سورن پلاس گازسوز تاکسی هم در شهریور سال گذشته ۵ دستگاه تولید شده بود، اما در ۶ماهه همان سال تعداد دوهزار و ۵۷۷ دستگاه را ثبت کرد. بااین‌حال در نیمسال ابتدایی ۱۴۰۲ این رقم به ۷هزار و ۵۰۱ دستگاه رسید. در شهریور‌ماه نیز ایران‌خودرو هزار و ۵۵۵ دستگاه از این خودرو تولید کرده است. دیگر محصول ایران‌خودرو، یعنی آریسان گازسوز، نیز در نیمه ابتدایی سال جاری هفت‌هزار و ۹۴۹ دستگاه تولید شد، این در حالی است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۶۸۱ دستگاه بود. شهریور‌ماه امسال تولید این خودرو با رشد پنج‌برابری نسبت به شهریور سال گذشته، از ۳۲۹ دستگاه به هزار و ۷۰۲ دستگاه رسید.

سایپا تولید وانت نیسان انژکتوری دوگانه‌سوز را در ۶ماهه امسال نسبت به نیمه ابتدایی سال گذشته بیشتر کرده و از ۱۰هزار و ۱۱۸ دستگاه به ۱۱هزار و ۷۵۲ دستگاه رسانده است. بااین‌حال تولید این خودرو در شهریورماه نسبت به مدت مشابه سال پیش با کمی کاهش همراه بوده و از دو هزار و ۷۹۵ دستگاه به هزار و ۵۰۶ دستگاه رسیده است. همچنین در ۶ماهه ابتدایی سال گذشته دوهزار و ۴۰۷ دستگاه پژو ۴۰۵ دوگانه‌سوز تولید شده بود که روند تولید آن همان سال پیش متوقف شد.