7 تجدیدی در کارنامه نیمسال خودروسازان

 افت ماهانه تولید خودرو در کشور سرانجام در آخرین ماه تابستان به پایان رسید و بدنه اصلی خودروسازی در مجموع علاوه بر رشد تیراژ تجمعی، با افزایش تولید در شهریور نسبت به مرداد مواجه شد. با این حال خودروسازان در نیمه نخست امسال نتوانستند طبق برنامه مدنظر وزارت صمت پیش بروند و تنها یک‌سوم از این برنامه را محقق کردند. نکته دیگر در مورد کارنامه نیمسال نخست خودروسازان اینجاست که آنها در تولید هفت خودرو با افت یا توقف مواجه شده‌اند تا به نوعی هفت تجدیدی در کارنامه خود به ثبت برسانند.

بنابر گزارشی که ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به عنوان سه شرکت اصلی خودروسازی کشور به سامانه بورس ارائه کرده‌اند، آنها در مجموع طی شهریور امسال بالغ بر ۷۵هزار و ۵۰۰ دستگاه انواع محصول سواری و وانت را به تولید رسانده‌اند. با توجه به تیراژ  حدودا ۷۰هزار دستگاهی خودروسازان در مرداد امسال، آنها در مجموع توانسته‌اند در آخرین ماه تابستان ضمن پایان دادن به افت ماهانه تولید در صنعت خودرو، رشد ۳/ ۸درصدی را در مقایسه با ماه قبل از آن (مرداد) رقم بزنند. این رشد البته در شرایطی به دست آمده که در بین سه خودروساز بزرگ، تنها ایران‌خودرو با افزایش تولید ماهانه (۲۱ درصد) مواجه بوده و سایپا و پارس‌خودرو در شهریور نیز مانند ماه‌های گذشته، کاهش تیراژ ماهانه را به ثبت رسانده‌اند. خودروسازان در نیمه نخست امسال و به استثنای اردیبهشت، در ماه‌های بعد - خرداد، تیر و مرداد - با افت ماهانه تولید مواجه شده بودند.

اما در حالت تجمعی نیز به‌جز پارس‌خودرو، دو خودروساز دیگر توانسته‌اند نیمه نخست امسال را با رشد تولید به پایان برسانند. کل تولید در بدنه اصلی صنعت خودرو نیز طی شش ماه ابتدایی سال جاری، با توجه به تیراژ ۴۸۸هزار و ۴۱۸ دستگاهی خودروسازان بزرگ، رشد ۱۳درصدی را نسبت به نیمه نخست سال گذشته نشان می‌دهد. با وجود ثبت این رشد، اما خودروسازان همچنان از برنامه تولید امسال (برنامه‌ای که وزارت صمت اعلام کرده) عقب هستند. طبق این برنامه، تولید خودرو در بدنه اصلی باید به حدود یک‌میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه در انتهای امسال برسد.  با در نظر گرفتن آمار تولید شش‌ماهه (حدودا ۵۰۰ هزار دستگاه) خودروسازان برای تحقق برنامه وزارت صمت باید در نیمه دوم امسال یک‌‌میلیون دستگاه خودروی دیگر را به تولید برسانند. 

به عبارت بهتر، در‌حالی‌که آنها طی نیمه ابتدایی امسال فقط ۵۰۰هزار دستگاه تولید داشته‌اند، حالا باید در نیمه دوم دو برابر این عدد تولید داشته باشند تا برنامه ۵/ ۱میلیون دستگاهی وزارت صمت را محقق کنند. با این حساب، سه خودروساز بزرگ کشور در شش ماه دوم سال باید به طور متوسط در هر ماه حدود ۱۷۰هزار دستگاه تولید داشته باشند. این در حالی است که طی نیمه نخست امسال، خودروسازان نتوانسته‌اند آمار تولید ماهانه خود را حتی به ۱۰۰هزار دستگاه نیز برسانند. خودروسازان برای تحقق برنامه وزارت صمت باید در نیمه نخست امسال در مجموع ۷۵۰هزار دستگاه محصول را تولید می‌کردند، اما آمار نشان می‌دهد آنها با کسری ۲۵۰هزار دستگاهی مواجه شده‌اند. به عبارت بهتر، خودروسازان در شش ماه نخست سال جاری حدود ۶۷درصد از برنامه تولید را محقق کرده و ۳۳درصد انحراف داشته‌اند.

در حالت کلی نیز خودروسازان باید در پایان شهریور ۵۰درصد از برنامه تولید امسال را محقق می‌کردند، اما طبق آمار ارائه‌شده به بورس، یک‌سوم این برنامه محقق شده است. با توجه به چالش‌های موجود، به‌خصوص تداوم تحریم و قیمت‌گذاری دستوری، خودروسازان قطعا کار بسیار سختی برای تحقق برنامه تولید امسال و تولید یک‌میلیون دستگاهی در نیمسال دوم دارند. در‌حال‌حاضر چالش اصلی خودروسازان طبق گفته خودشان، کمبود نقدینگی است که ریشه اصلی آن در قیمت‌گذاری دستوری قرار دارد. طی سال جاری شورای رقابت یک بار مجوز افزایش قیمت خودروها را صادر کرده و آن‌طور که مسوولان این شورا می‌گویند، فعلا برنامه‌ای برای افزایش قیمت دوباره خودرو در سال جاری وجود ندارد.  البته این احتمال هست که در صورت بحرانی شدن وضع تولید و فشار خودروسازان، شورای رقابت در نهایت مجوز افزایش قیمت را صادر کند. با‌این‌حال با توجه به آرامش نسبی فاکتورهای اثرگذار بر هزینه تولید خودروسازان، بعید به نظر می‌رسد افزایش قیمت چشمگیری (مانند آنچه در فروردین رخ داد) نصیب خودروسازان شود.

افت سمند، خیز پژو

به سراغ آمار تولید خودروسازان بزرگ کشور در نیمه نخست امسال برویم و ببینیم ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو چه کارنامه‌‌ای از خود در این بازه زمانی به جا گذاشته‌اند. طبق آنچه ایران‌‌‌خودرو، سایپا و پارس‌‌‌خودرو به بورس اعلام کرده‌‌‌اند، این شرکت‌ها در شش ماه نخست امسال، در مجموع 488هزار و 418 دستگاه انواع خودروی سواری و وانت را تولید کرده‌اند که این آمار از افزایش حدودا 13درصدی تیراژ نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حکایت دارد. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها شده که توانسته‌‌‌اند 258هزار و 578 دستگاه محصول را تولید کنند. سایپایی‌‌‌ها نیز تولید 171هزار و 704 دستگاهی را در شش ماه نخست امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 4/ 8درصدی را نشان می‌دهد.

در نهایت، پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها با توجه به آمار تولید 58هزار و 136 دستگاهی، مسیری عکس ایران‌خودرو و سایپا را رفته و افت هفت‌درصدی تولید را ثبت کرده‌اند. بنابر آمار منتشرشده در کدال، ایران‌خودرو در شش ماه ابتدایی امسال بیشترین تولید خود را به مدل‌های پژو اختصاص داده است. بر اساس آمار منتشره، ایران‌خودرو در نیمه نخست امسال حدود 145هزار دستگاه انواع پژو را تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بیش از 9درصدی را نشان می‌دهد. در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌خودرو، سمند تیراژ 25هزار و 133 دستگاهی را از خود به جا گذاشته که نسبت به شش ماه نخست سال گذشته کاهش بیش از 15‌درصدی را نشان می‌دهد.

بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، دنا نیز در شش ماه نخست امسال تیراژی حدودا 40هزار دستگاهی داشته است. در مقایسه با شش ماه نخست سال گذشته، تولید دنا 54درصد رشد را به خود می‌بیند. ایران‌خودرو ظرفیت تولید سمند (در مدلی که متوقف شده) را به دنا اختصاص داده است، زیرا این خودروها از یک خانواده هستند. رشد تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو به نام رانا با افت تولید در شش ماه نخست امسال مواجه بوده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان شهریور امسال حدودا 9هزار و 500 دستگاه رانا را به تولید رسانده‌اند که نسبت به شش ماه ابتدایی سال گذشته افت 12درصدی را نشان می‌دهد. در گزارشی که ایران‌خودرو برای شهریور به بورس ارائه داده بود، رانا در این ماه کمتر از دوهزار و 500 دستگاه تولید داشته است.

از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام‌‌‌‌ هایما نیز دارد که تولید آن در شش ماه نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدودا 62درصد رشد داشته است. طبق آمار، در شش ماه ابتدایی امسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها 10هزار و 528 دستگاه ‌هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده‌‌‌اند. سری هم به تارا بزنیم؛ محصولی که ایران‌‌‌خودرویی‌ها آن را روی پلتفرم پژو ۳۰۱ ساختند. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌‌‌‌خودرو در شش ماه ابتدایی امسال نزدیک به 21هزار دستگاه تارا تولید کرده، محصولی که در شش ماه مشابه سال گذشته کمتر از پنج‌هزار و 500 دستگاه تیراژ داشته است. بنابراین تولید تارا در شش ماه ابتدایی امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 285درصد رشد را نشان می‌دهد.

تولید 20 دستگاهی خودروی جدید

از ایران‌‌‌خودرو بگذریم و به‌‌‌ سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در شش ماه نخست امسال به خانواده ایکس 200 اختصاص داشته است. طبق آمار ارائه‌شده به کدال، سایپایی‌ها در نیمه نخست امسال بالغ بر 121هزار دستگاه از اعضای این خانواده را به تولید رسانده‌اند. در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، تولید خانواده ایکس 200 بیش از سه‌درصد کاهش یافته است.

سایپایی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، بالغ بر 26هزار دستگاه وانت را نیز به تولید رسانده‌اند که نسبت به شش ماه نخست سال گذشته بالغ بر 34درصد رشد را نشان می‌دهد. همچنین تولید شاهین در سایپا طی شش ماه ابتدایی امسال به بالای 24هزار دستگاه رسیده است. در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، تولید این خودرو حدود 83درصد بالا رفته است. سایپایی‌ها از چند ماه پیش تولید شاهین اتومات را هم آغاز کرده‌اند، خودرویی که در فروش یکپارچه مرحله دوم، نامش در لیست محصولات قابل‌عرضه وجود داشت و قیمت آن همین چندی پیش اعلام شد.  در لیست سایپا گزینه‌ای به نام «سایر» نیز وجود دارد که مشخص نیست مربوط به چه خودروهایی است. طبق آمار اعلام‌شده، تیراژ «سایر» 265 دستگاه بوده که تمامی آنها در شهریور به تولید رسیده‌اند.‌

به پارس‌خودرو برویم و نگاهی به کارنامه تولید نیمسال نخست این خودروساز بیندازیم. پارس‌خودرویی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، نزدیک به 21هزار دستگاه کوئیک معمولی را به تولید رسانده‌اند که نسبت به شش ماه نخست پارسال افت 24درصدی را نشان می‌دهد. در آمار تولید شش ماه امسال پارس‌خودرو، نام محصول جدید این شرکت به نام سهند نیز به چشم می‌آید.

طبق آمار، سهند که سال گذشته رونمایی شد و قرار است امسال راهی بازار شود، در نیمه نخست امسال تنها 20 دستگاه تولید داشته است. گفته می‌شود سهند به‌نوعی نسل جدید کوئیک به شمار می‌رود. در کارنامه تولید پارس‌خودرو بیشترین تعداد تولید طی شش ماه امسال به خانواده Q200 تعلق دارد. طبق آمار، در شش ماه نخست 36هزار و 437 دستگاه از محصولات این خانواده در پارس‌خودرو به تولید رسیده است. در مقایسه با شش ماه ابتدایی سال گذشته، تولید در خانواده موردنظر حدود 9درصد رشد کرده است. در آمار تولید شش‌ماهه پارس‌خودرو خبری از محصولاتی مانند ساینا، کوئیک مدل اس و کوئیک پلاس دنده‌اتومات نیست. این در حالی است که هر سه خودرو در شش ماه نخست سال گذشته به ترتیب تیراژی 194، هزار و 125 و 400 دستگاهی در پارس‌خودرو داشتند.