اسقاط فرسوده ها چگونه باعث کاهش مصرف سوخت می شود؟

به گزارش صنعت ماشین،  طی سالیان اخیر معافیت خودروسازان داخلی از گواهی اسقاط از طرفی و ممنوعیت واردات خودرو به منظور جلوگیری از خروج ارز از طرف دیگر منجر به کاهش چشمگیر اسقاط خودرو شده است. این روند کاهشی همچنین تعطیلی مراکز بازیافت و اسقاط خودروهای فرسوده را به همراه داشته است که به اعتقاد کارشناسان، کاهش چشمگیر بازار تقاضای گواهی اسقاط، عدم انگیزه کافی در بازار عرضه اسقاط، عدم وجود سازوکار جامع قانونی در خصوص اسقاط وسایل نقلیه فرسوده، عدم تعهد تولیدکنندگان خودرو به امتداد مسئولیت تولیدکننده جهت مدیریت و بازیافت محصولاتشان و عدم تناسب ماهیت نظارتی ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت با جایگاه ساختاری کنونی از جمله دلایل اصلی رکود چرخه اسقاط در کشور هستند.

این در حالی است که بر اساس گزارش حسابرسی زیست‌محیطی نحوه اجرای قانون هوای پاک دیوان محاسبات کشور، 10.429.553 وسیله نقلیه در مرز فرسودگی در کشور (سواری دولتی: 7.663، سواری شخصی: 650.092، تاکسی: 131.899، وانت :517.721، اتوبوس درون‌شهری :9.487، مینی‌بوس: 65.606، کشنده: 44.891، کامیون: 189.649، کامیونت :15.609، موتورسیکلت: 8.782.256) وجود دارد که بیانگر اهمیت و ضرورت اقدام عاجل در این حوزه است.

در این بین یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که متأثر از تردد خودروهای فرسوده در سطح کشور دچار چالش شده، تولید و مصرف سوخت است زیرا هر یک از خودروهای فرسوده نسبت به یک خودروی غیرفرسوده 14.3 درصد مصرف بنزین بیشتری دارد.

آنطور که مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش داده اسقاط هر خودروی فرسوده در شرایط فعلی سبب کاهش مصرف 2000 لیتر بنزین در سال می‌شود. ارزش صادراتی این میزان بنزین بیش از 1800 دلار معادل با 54 میلیون تومان است.

با فرض اسقاط 300 هزار خودرو در سال، بیش از 540 میلیون دلار معادل 16.2 هزار میلیارد تومان به صورت سالانه در مصرف بنزین صرفه جویی می‌شود.

همچنین با احتساب قیمت هر لیتر بنزین 0.6 دلار، تردد هر خودروی فرسوده سالیانه موجب خسارت 600 دلاری در حوزه سوخت خواهد شد.

میزان مصرف بنزین کشور به بیش از 110 میلیون لیتر در روز رسیده و از میزان متوسط تولید پیشی گرفته است. با توجه به روند کند افزایش تولید بنزین در کشور و رشد سالانه 5 الی 10 درصدی مصرف بنزین در صورت تداوم شرایط فعلی کشور به واردکننده بنزین تبدیل خواهد شد. بنابراین شاید بتوان اصلی‌ترین مزیت اقتصادی طرح‌های اسقاط وسایل نقلیه فرسوده را کاهش مصرف سوخت در بخش حمل و نقل کشور دانست.

با این حال اسقاط وسایل نقلیه از سال 1397 با افت چشمگیری مواجه شده است به گونه‌ای که در سال‌های 1398 و 1399 میزان سالیانه خودروهای فرسوده از رده خارج شده کمتر از 7000 خودرو بوده است. با توجه به اثرات منفی انباشت خودروهای فرسوده در کشور ضروری است که دولت و مجلس اقداماتی جهت حل این معضل ارائه کنند.