چینی ها خیلی وقت است که دنیا را بلعیده‌اند

خاطرتان هست که چندی پیش در یک گزارش، اشاره به خریدن دنیا توسط چینی‌ها داشتیم؟ حالا کافیست نگاهی به آمار و ارقام آنها در اقتصاد جهانی داشته باشید تا به این باور برسید که چینی‌ ها خیلی وقت است دنیا را بلعیده‌اند! چین در سال 2013 با 9 تریلیون دلار تولید ناخالص، دومین اقتصاد بزرگ دنیا را داشته‌ و رشد اقتصادی آنها آنچنان سریع بوده که در همين دو/سه دهه اخير تا صدها میلیون نفر را از فقر نجات داده است.

اگر در سال 1978، شصت و چهار درصد چینی‌ها با درآمدی کمتر از یک دلار در روز زندگی می‌کرده‌اند اما اکنون این میزان به 10% كاهش يافته است. چین این روند را با چنان سرعتی طی می‌کند که درحال حاضر به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده جهان‌، در جایگاه دوم اقتصاد دنیا (بعد از آمریکا) قرار دارد. در این اقتصاد پویا‌ ی متکی بر مالکیت خصوصی، صنایع خودروسازی نیز هم از لحاظ کیفی و هم از حیث کیفی رشد بسیار سریعی داشته‌ است

شاید برایتان جالب باشد بدانید که صنعت خودروسازی چین در ابتدا متاثر از صنایع خودروسازی شوروی بود و تیراژ تولید آن از 100 تا 200 دستگاه در سال عبور نمی‌کرد! اما این صنعت از دهه 90 در عرض 30 سال، رشدی سریع یافت و در دهه اخیر شتاب چند برابری به خود گرفت. ظرفیت تولید سالانه خودرو چین برای اولین بار در سال 1992 از یک میلیون دستگاه فراتر رفت و آنها تا سال 2000، بیش از دو میلیون خودرو تولید کردند که رشدی بسیار قابل توجه را نشان مى داد. پس از ورود چین به سازمان تجارت جهانی (WTO) در سال 2001، توسعه بازار خودرو نيز شتاب بیشتری گرفت. آنها از سال 2002 تا 2007 سالانه یک میلیون به تولید خود افزودند و در سال 2009 رکورد توالید 13.79 میلیون را ثبت کردند. از این تعداد 8 میلیون خودروی آن سواری و 3.41 میلیون دستگاه، خودرو تجاری بود. در سال 2010، فروش و تولید چین هر دو به بالای 18 میلیون دستگاه رسید که این با 13.76 میلیون خودروی سواری تحویل داده شده به مشترى، بزرگترین میزان تولید در کل دنیا بود. در سال 2014، کل تولید خودرو در چین از مرز 23.720 میلیون دستگاه گذشت که این 26 درصد از كل تولید جهانی خودرو را شامل مى شد.

تعداد خودروها، اتوبوس‌ها، وانت‌ها و کامیون‌های ثبت‌شده در جاده‌های چین در سال 2009 به 62 میلیون دستگاه رسید. میزانی که در سال 2020 از 250میلیون دستگاه نيز عبور کرد. رشدی بسیار سریع و البته هولناک که تبعات خود از جمله ترافیک سنگین، آلودگی بسیار بالا و ازبين رفتن منابع سوخت‌ فسیلی را بدنبال داشته است. گروهی از خودروسازان سنتی و دولتی چین به نام‌های SAIC Motor، FAW، Dongfeng و Chang’an –که از آنها به بیگ فور یاد می‌شود– در سال 2021 با فروش به ترتیب 5.37 میلیون، 3.50 میلیون، 3.28 میلیون و 2.30 میلیون دستگاه تولید، بزرگترین خودروسازانی بوده‌اند. در دو ماهه اول سال 2021 برخی از خودروسازان بزرگ چینی فروش خود را تقریباً چهار برابر کردند!

در این سال(2021) SAIC Motor با 5.365 هزار دستگاه تولید و ارزشی معادل 107 میلیارد دلار بزرگترین خودروساز چین است و فاو و دانگ فنگ در رتبه‌های بعدی قرار دارند. همانطور که در لیست زیر مشاهده می‌کنید جیلی GEELY در جایگاه هفتم، چری CHERY نهم و بی‌وای‌دی  BYD در رتبه دهم قرار دارند.

البته این نکته از خاطرتان نرود که سهم قابل توجهی از تولید و فروش برندهای ذکر ‌شده مربوط به محصولاتی است که خودروسازان معروف غربی‌ به شکل جوینت ونچر(سرمایه‌گذاری مشترک) در این کشور توليد مى کنند اما دو عين حال نباید این موضوع را هم نادیده گرفت که چینی‌ها در یک دهه اخیر در کنار این خودروها، محصولات مستقلی را معرفی کرده‌اند که حالا حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. درواقع بسیاری از خودروسازان نامدار برای نفوذ به بازار پرجمعیت چین، به گونه اى مجبور به شراکت شده اند كه چینی‌ها نهایت استفاده را از آن برده‌اند. درحال حاضر SAIC ،BYD، جیلی و … در همکاری با تولیدکنندگان غربی آنقدر بزرگ شده‌اند که حالا دیگر بسیاری از شرکای خود را بلعيده‌اند! آنها با دست یابی به تکنولوژی روز دنیا، هم خودروهای خود را تولید می‌کنند و هم سهامدار  خودروسازان غربی اند. خرید سهام ام‌جی روور، جنرال موتورز، ساب، ولوو، مرسدس و …. بخشی از سیاست‌های این شرکت‌ها برای سهم خواهی حداکثری از صنعت خودروسازی دنیاست.

درواقع خودروسازان چینی دیگر به فکر بازارهای صادراتی کشورهای CIS، آمریکای لاتین و یا کشورهای آسیایی نیستند، آنها به فکر تسخیر بازارهای اروپا و آمریکا هستند.

ژیجیانگ جیلی GEELY

در یک روز  بهاری در آمستردام، علاقه‌مندان به خودرو در يك مراسم ويژه حضور يافتند تا به لطف رونمايى از شايى بلند به نمايش در آمده دراين  ميهمانى، از بره‌های به سیخ کشیده شده و فینگرفود‌های خوشمزه نهايت لذت را ببرند و غرق در تماشاى "لينك اند كو” ى  لوکس چینی شوند. اين البته چيزى فراتر از معرفی و رونمایی یک خودرو بود. اين یک جشن پر زرق و برق از صنعت خودروسازی جاه طلبانه چین، آن هم در سطح جهانی بود

برای اولین بار، یک خودرو با مارک چینی در اروپای غربی به نمایش درآمد تا بگوید ما نه فقط به فکر تولید در قلب اروپا هستیم بلکه ‌هدف نهایی‌مان نمایش و حضور در نمایشگاه های ایالات متحده است. این برنامه و هدف اصلی میلیاردر چینی، لی شوفو بود که به عنوان یک یخچال‌ساز با تأسیس گروه جیلی در دهه 1980 کار را شروع کرد و حالا مالك ولوو کارز، خودروساز بریتانیایی اسپرت لوتوس، لندن بلک کابز و بزرگترین سهام دایملر است. لی در حال پیشروی آرزوهای چین برای جا انداختن خود در میان سه صنعت بزرگ خودروسازی جهان – ایالات متحده، آلمان و ژاپن – است تا با قرار گرفتن در کنارآنها به عنوان ضلع چهارم خودروسازی دنیا، BIG 4 خود را جهانی کند. لی به بلومبرگ نیوز گفته بود: "من می‌خواهم تمام دنیا صدای جیلی و سایر خودروهای ساخت چین را بشنوند. رویای جیلی تبدیل شدن به یک شرکت جهانی است و برای این کار باید از کشور خارج شویم.”

او تنها نیست: حداقل چهار خودروساز چینی و سه استارت آپ متعلق به چین ‌SF Motors، NIO  و Byton ‌نیز  از سال آينده قصد دارند خودروهای خود را در ایالات متحده بفروشند. در همین زمان،‌BYD  با حمایت وارن بافت در حال ساخت اتوبوس‌های برقی در کالیفرنیا است و بایدو با مایکروسافت،‌TomTom NV  و  Nvidia Corp‌‌ در یک پلت فرم خودران شریک هستند.

هولدینگ ژیجیانگ جیلی، یک شرکت چینی-چندملیتی با 7 زیرمحموعه بزرگ است که به طور مخفف از آن به جیلی یاد می‌شود. جیلی این روزها مالک و یا سهام دار برند‌هایی در صنعت خودروسازی است که برای خود غولی هستند. ولوو و جیلی اتو گروپ بخشی از این دارایی هستند. این شرکت به عنوان یک خودروساز چینی-چندملیتی، در حال حاضر با تولید 1.328.000 دستگاه خودرو در جایگاه هفتم تولیدکنندگان چینی قرار دارد و جالب اینکه خودروهایی با نام Geely Auto، Geometry، Maple ، Zeekr را تحت شرکت‌های خارجی مانند ولوو، پلستار، لینک اند کو، پروتون و لوتوس تولید و به فروش می‌رساند. آنها در سال 2010 شانزده درصد سهام ولوو را خریدند، مشارکتی که تحلیلگران آن را یکی از موفق‌ترین ادغام‌ها در دهه گذشته عنوان کرده‌اند.

بد نیست بدانید که ولوو کارز که جیلی آن را در سال 2010 به ارزش 1.8 میلیارد دلار از فورد خرید، اکنون به ارزشی فراتر از 25 میلیارد دلار رسیده است! ‌این کمپانی همانطور که چند سطر پیشتر اشاره شد، متعلق به "لی شوقو” میلیارد چینی است که علاوه بر ولوو، 50 درصد سهام لینک اند کو، 50درصد سهام لوتوس، 50.5 درصد سهام پولستار و 49.9 درصد سهام پروتون را در اختیار دارد. ضمن اینکه از سال 2005 مالک موتورسیکلت ساز ایتالیایی يعنى بنلی Benelli بوده و با مالکیت شرکت LEVC در انگلیس، تولید تاکسی‌های (الکتریکی) معروف لندن را در اختیار خود دارد. جیلی در سال 2003 با فروش 73.779 دستگاه خودرو، کار خود را جدی کرد و از سال  2017 با فروش 1.251.656 دستگاه تولیدات خود را میلیونی کرده است. هفته گذشته، جیلی اعلام کرد که از سال آینده توزیع خودروهای Lynk & CO را در اروپا آغاز خواهد کرد اما هنوز یک چارچوب زمانی برای اینکه چه زمانی برند خود را به ایالات متحده ببرد، اعلام نکرده است. مدل Lynk & Co 01 از گروه خودرو جیلی در ژانویه بیش از 6000 دستگاه فروخت که با توجه به اینکه این مدل تنها در اواخر نوامبر سال گذشته عرضه شد، رقم قابل قبولی است. به طور کلی جیلی در ماه ژانویه 154035 خودرو در بازار چین فروخت که 52 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.

رویای خود را بساز BYD

دیگر خودروساز چینی نام آشنا برای ما BYD است که رویاهای خود را ساخته است! BYD که مخفف عبارت "رویای خود را بساز Build Your Dreams” است، در سال 1995 آغاز بکار کرد و همین 2 روز پیش، شکستن رکورد فروش و جای گذاشتن تسلا در فروش خودروهای الکتریکی از سوی آنها حسابی خبرساز شد. این شرکت در 6 ماه اول سال جاری میلادی با 300% افزایش نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 641.000 دستگاه خودرو الکتریکی فروخته که این 77 هزار دستگاه بیشتر از تسلا بوده است. این شرکت دو زیرمجموعه عمده BYD Automobile و BYD Electronic داشته و  بر روی تولید خودرو، اتوبوس، دوچرخه برقی، کامیون، لیفتراک، پنل‌های خورشیدی و صنایع باتری‌های قابل شارژ تمرکز دارد.

آنها بزرگترین خودروساز برقی دنیا و دهمین سانده خودرو در چین به شمار می‌آیند. BYD در عرض ده سال چنان به سرعت رشد کرده که بیش از نیمی از بازار باتری تلفن همراه در جهان را به خود اختصاص داده و از بين ٤ شركت، تبدیل به بزرگترین سازنده انواع باتری‌های قابل شارژ شده است. BYD  در سال 2010 در لیست بلومبرگ بیزینس در صدر فهرست شرکت های فناوری بزرگ و با رشد سریع قرار گرفت. آنها به تازگی و در دسامبر 2021 با بستن قراردادی با دایملر برند جدید دنزا DENZA را خلق کرده‌اند که قرار است تولید خودروی لوکس برقی را در دست بگیرد. آنها همچنین با تویوتا برای تحقیق و توسعه و ساخت خودرو برقی در چین، شرکتی را به ثبت رسانده‌اند و علاوه بر عرضه خودروهای برقی خود به بازارهای جهانی، توانسته‌اند برنده مناقصه تاکسی‌های الکتریکی نیویورک آمریکا باشند.

آنها با‌ اتوبوس‌های برقی خود در نروژ، مهد خودروهای الکتریکی اروپا  حضور دارند و قرار است با شاسی بلند  تانگ EV600 نيز حضور قوی‌تری داشته باشند.

چانگان CHANG’ AN

دیگر خودروساز بزرگ چین، چانگان است که در توسعه محصولات خود به سوی مشارکت با فورد و مزدا رفته است. آنها محصولات خود را تحت 4 برند چانگان (برای خودروهای سواری و اس‌یو‌وی)، شنیان برای خودروهای الکتریکی،اوشان برای خودروهای ام‌پی‌وی و کایسن برای خودروهای تجاری تولید می‌کنند. مانند اکثر خودروسازان بزرگ چینی، چانگان با شرکت‌های غربی و ژاپنی برای تولید و فروش محصولات این شرکت‌های خارجی در چین شریک است و با سایر شرکت‌ها برای افزایش ظرفیت تولید و تقسیم هزینه‌های توسعه در چین، همکاری می‌کند. این شرکت‌ و خودروساز فرانسوی PSA پژو سیتروئن در سال 2010 توافق کردند که یک سرمایه گذاری مشترک خودروهای سواری و خودروهای تجاری سبک 50/50 راه اندازی کنند و CAPSA را خلق کردند که دومین شرکت سرمایه گذاری مشترک چینی‌ها، پس از مشارکت دانگ‌فنگ با پژو-سیتروئن بوده است. تولید مدل سیتروئن DS 5LS و سپس DS 6 –که برای ما نامی آشنا هستند- برپایه همین همکاری رقم خورده است. سرمایه گذاری که البته در سال 2020 منحل شد اما همکاری آن‌ها با پزو و سیتروئن حتی در ایران هم قابل مشاهد است آنجا که در سایپای کاشان چانگان CS35 با سیتروئن C3 روی یک خط تولید، مونتاژ می‌شدند. چانگان همچنین با مزدا و سوزوکی نیز مشارکت دار‌ند. این تولید‌کننده دولتی در حال حاضر چهارمین خودروساز بزرگ است و با 1.4 میلیون فروش در سال 2016 دومین برند محبوب خودرو در چین شده است.

در این میان به یک نکته توجه ویژه‌ای داشته باشید که آن مشارکت فنی تمام خودروسازان چینی با دیگر خودروسازان به گونه‌ای بوده است که در پس هر برند چین. نام چند خودروساز بزرگ دیده می شود. مشارکت چینی‌ها با خودروسازان معتبر دنیا تا بدان حد بالا گرفته است که براى نمونه شاهد همکاری نیسان یا میتسوبیشی با چندین خودروساز چینی بوده و یا بالعکس شاهد مشارکت یک برند چینی با چندین برند معتبر جهانی هستید.

به طور مثال دانگ فنگ در تولید برخی محصولات خود با نیسان، برخی دیگر با رنو، در مدل‌های دیگری با PSA، تعدادی دیگر با هوندا و …. مشارکت دارد. فولکس واگن با FAW، SAIC و یا جک همکاری می‌کند و GAC نیز با تویوتا، فیات-کرایسلر، پژو، میتسوبیشی و … همکاری می‌كند. صنعت خودروسازی چین آنچنان شلوغ است که در پس هر همکاری، نام چند برند جدیدالتاسیس چینی با خودروسازان قدیمی دیده شود.

SAIC

SAIC یا Shanghai Automotive Industry Corporation همانطور که در لیست مشاهده می‌شود، پرتیراژترین خودروساز چین است. آنها کار خود را با تولید Shanghai SH760 که برپایه اتاق مرسدس W180 ساخته می‌شد، آغاز کردند و حالا پرفروشترین خودروساز چینی هستند. تولید چینی‌ها در قرن بیستم، در ابتدا محدود به مونتاژ خودروهای روسی می‌شد و از اواخر دهه 90 بود که با مونتاژ خودروهای غربی رشدشان آغاز شد. رشد و توسعه آنها از ابتدای قرن سرعت گرفت و در نیمه دوم شتابى فزاینده بخود گرفت. SAIC نیز در ده سال اخیر خیلی رشد کرد و در سال 2021 با 5.365 میلیون فروش، توانست پرفروش‌ترین خودروساز چینی شود.

در سال 2005، شرکت دولتی نانجینگ خودرو، برند ام‌جی را از شركت ورشکسته ام‌جی روور بریتانیا خریداری کرد و در عرض یک سال، علاوه بر چین استراتژی ساخت و فروش وسایل نقلیه در ایالات متحده و بریتانیا را پایه ریزی کرد اما خود در سال 2007 توسط یک خودروساز دیگر به نام SAIC Motor Corp خریداری شد. شاید که رکود جهانی پس از آن، استراتژی جهانی شدن SAIC را به تاخیر انداخته باشد اما آنها در حال حاضر به فکر توسعه محصولات خود در اروپا هستند. امسال، این شرکت آزمایش‌های جاده‌ای را برای نوع کراس اوور جمع‌وجور و تمام الکتریکی MG EZ در اسپانیا، فرانسه، بلژیک، آلمان، لوکزامبورگ و بریتانیا انجام داد. در ماه جولای، SAIC اعلام کرد که ارسال EZ را به بریتانیا، هلند و نروژ آغاز کرده است. شرکای تجاری SAIC در بازار چین نیز شامل فولکس واگن، MG، جنرال موتورز، ایوکو، ژیجی موتورز و….هستند ومارک‌های زیر مجموعه آن نیز شامل: MG، ماکساس Maxus، ریزینگ اتوRising Auto Feifan, R Brand، هونگیان، سان وین(اتوبوس‌ساز)، بائوجون Baojun، وولینگ Wuling، فی‌فان Feifan و روئوو  Roewe ‌می‌شود.

نوشته: سيناگيلانى